Dermatoloqla Xal Müayinəsi və Lazer Silinməsi: Təhlükəsiz Yanaşmalar və Prosedurlar
Xallar nədir?
Xallar (nevus) dəri üzərindəki piqmentli hüceyrələrin yığılması nəticəsində yaranan təbii və ya sonradan əmələ gələn dəri formalaşmalarıdır. Onlar qəhvəyi, qara, dəri rəngində və bəzən də tüklü ola bilərlər. Bəzi xallar doğuşdan, bəziləri isə hormonal dəyişikliklər, günəş təsiri və yaşlanma ilə sonradan meydana çıxır.
Xalların növləri
Doğuşdan olan xallar (konjenital nevuslar)
Qazanılmış xallar (akkiz nevuslar)
Displastik (atipik) xallar – melanom riski daşıya bilər
Dəri səthindən qabarıq xallar – estetik və funksional narahatlıq yarada bilər
Tüklü xallar – gigiyenik və vizual səbəblərlə narahatlıq yaradır
Xalın yoxlanılması nə üçün vacibdir?
Xərçəng riski: Bəzi xallar melanom (dəri xərçəngi) riski daşıya bilər. Bu səbəbdən, dəyişiklik göstərən xallar mütləq dermatoloq tərəfindən müayinə olunmalıdır.
Dermoskopiya: Dermatoloq xüsusi cihazla (dermoskop) xalın iç strukturunu analiz edir.
ABCDE testi:
A (Asimetriya) – Xalın forması qeyri-bərabərdirsə
B (Sərhədlər) – Sərhədlər bulanıq və qeyri-müəyyəndirsə
C (Rəng) – Rəngdə dəyişiklik və çoxrənglilik varsa
D (Diametr) – 6 mm-dən böyükdürsə
E (Evolusiya) – Zamanla forması, ölçüsü və rəngi dəyişirsə
Estetik və tibbi səbəblərlə xalın götürülməsi
Xallar funksional və ya estetik narahatlıq doğurursa, mütəxəssis nəzarəti altında çıxarılmalıdır. Özbaşına kəsmək, yandırmaq və ya qoparmaq infeksiya və çapıq riski daşıyır.
Xalın götürülmə üsulları
Lazer proseduru:
Kiçik və səthi xallar üçün uyğundur.
Qansız və izsiz şəkildə həyata keçirilə bilər.
Təkrarlanması lazım ola bilər.
Elektrokoaqulyasiya (elektro koter):
İncə iynə ilə istilik verilir və xal buxarlandırılır.
Cərrahi yolla çıxarılma:
Dərin və böyük xallar üçün tətbiq edilir.
Patoloji analiz üçün material götürülür.
Xal çıxarılmasından sonra qulluq
Günəşdən qorunma (SPF 50+)
Qoruyucu məlhəmlər
Qoparma və qaşımaqdan uzaq durmaq
Dermatoloqun verdiyi təlimatlara ciddi əməl etmək
Xalların çoxalması normaldır?
Bəli, bəzi şəxslərdə genetik olaraq daha çox xal ola bilər. Amma sürətlə artan, dəyişən və ya qanayan xallar mütləq yoxlanılmalıdır.
Dermatoloqa nə zaman müraciət etməli?
Yeni yaranan və ya dəyişən xal olduqda
Günəş görməyən bölgədə də olsa dəyişiklik varsa
Estetik və ya fiziki narahatlıq yaradırsa
Ailə üzvlərində dəri xərçəngi keçmişi varsa
Nəticə
Xallar ciddi bir tibbi göstərici ola bilər. Xüsusilə dəyişiklik göstərən xalların vaxtında yoxlanılması həyati əhəmiyyət daşıyır. Estetik səbəblərlə silinmək istədikdə isə, bu, yalnız dermatoloq nəzarətində, müasir texnologiyalarla və düzgün prosedurlarla həyata keçirilməlidir.
Dermatoloq Dr. Fəridə axundova
Əlaqə - 055 250 39 46