Sızanaq nədir? Müalicəsi necə aparılır? – Dermatoloqla tövsiyə olunan yanaşma
Sızanaq – xüsusilə yeniyetməlik dövründə başlayan və bir çox insanın üz, sinə, kürək kimi nahiyələrində meydana çıxan iltihablı dəri problemidir. Tibbi adı ilə akne və ya akne vulgaris adlandırılan bu vəziyyət yalnız estetik deyil, həm də psixoloji narahatlıq yarada bilər. Bu səbəbdən sızanaq müalicəsi vaxtında və düzgün şəkildə aparılmalıdır.
Sızanaq nədir və necə yaranır?
Sızanaq, dəri altında yerləşən yağ vəzilərinin (sebaceous bezlərin) həddindən artıq yağ ifraz etməsi və bu yağın dəri hüceyrələri ilə birlikdə məsamələri tıxaması nəticəsində yaranır. Bu tıxanma nəticəsində bakteriyalar (xüsusilə Cutibacterium acnes) çoxalaraq iltihablı və ya iltihabsız sızanaqlara səbəb olur.
Əsas yaranma səbəblərinə bunlar daxildir:
Hormonal dəyişikliklər (xüsusilə yeniyetməlik, menstruasiya və stress zamanı)
Genetik meyillik
Yağlı dəri tipi
Yanlış kosmetik məhsulların istifadəsi
Qidalanma və həyat tərzi (şəkərli və yağlı qidalar, siqaret, yuxusuzluq və s.)
Akne vulgaris nədir? Sıradan sızanaqdan fərqi varmı?
"Akne vulgaris" termini tibbi olaraq sıradan sızanaqları ifadə edir. Yəni, gündəlik həyatda gördüyümüz qara nöqtələr, ağ başlı sızanaqlar, papulalar (iltihabsız şişkinliklər), pustulalar (iltihablı başlıqlar) bu kateqoriyaya daxildir.
Lakin akne vulgaris bəzi hallarda daha ağır forma ala bilər və mütləq dermatoloq nəzarəti tələb edir. Çünki vaxtında müalicə olunmayan akne:
Çapıqlara və daimi ləkələrə səbəb ola bilər
Dərinin dərin qatlarını zədələyə bilər
Sosial və psixoloji problemlər yarada bilər
Sızanaq müalicəsi necə aparılır?
Sızanaqların səbəbi, tipi və dərəcəsi fərqli ola bilər. Bu səbəbdən özbaşına kremlərdən və ev üsullarından istifadə əksər hallarda vəziyyəti daha da pisləşdirir. Səmərəli və təhlükəsiz müalicə üçün mütləq dermatoloqa müraciət edilməlidir.
Dermatoloq tərəfindən aparılan müalicə adətən belə olur:
🔹 Müayinə və dəri tipi analizi:
Sızanağın növü (iltihablı, nodulyar, kistik və s.) müəyyən olunur. Bu, hansı müalicə üsulunun tətbiq ediləcəyini müəyyən edir.
🔹 Yerinə yetirilən müalicə üsulları:
Topikal preparatlar: Retinoid tərkibli kremlər, salisilik turşusu, benzoil peroksid, antibiotiklər və s.
Daxilə qəbul olunan dərmanlar: Hormonal səbəblər üçün antiandrogen dərmanlar, oral antibiotiklər və ağır hallarda izotretinoin (Roaccutane).
Kosmetoloji prosedurlar: Peeling, lazer müalicəsi, ozon terapiyası, PRP, karbon maska və s.
Qidalanma və həyat tərzi məsləhətləri: Sızanaq yaradan qidalar və vərdişlər aradan qaldırılır.
Sızanaq müalicəsində bu səhvlərdən uzaq olun!
Sızanaqları sıxmaq: infeksiya və çapıq riski yaradır
Ev üsulları ilə “müalicə etmək”: dərini zədələyir və bakteriyaları yayır
Sosial mediada tövsiyə olunan kremləri düşünmədən istifadə etmək
Dəriyə uyğun olmayan kosmetik məhsullardan istifadə
Dermatoloqa nə zaman müraciət edilməlidir?
Aşağıdakı hallarda gözləmədən dermatoloq müayinəsi vacibdir:
Sızanaqlar uzun müddətdir keçmirsə
Dərinin dərin qatlarında ağrılı, qırmızı, sərt sızanaqlar varsa
Ləkə və çapıqlar qalıbsa
Müalicələrə baxmayaraq vəziyyət pisləşirsə
Nəticə: Sağlam dəri üçün ilk addım – düzgün diaqnoz və dermatoloq nəzarəti
Sızanaqlar keçici görünsə də, düzgün müalicə edilmədikdə daimi izlər buraxa bilər. Dərinizə uyğun və effektiv müalicə üçün ixtisaslaşmış dermatoloqla görüşmək ən doğru yoldur.
📌 Unutmayın: Hər dəri fərqlidir. Sosial mediada deyil, dəri həkimində dərinizə uyğun həll tapın!
Dermatoloq Dr. Fəridə Axundova
Əlaqə - 055 250 39 46